Lucid
Callebaut architecten restaureren Kasteel van Horst
“Restauratiearchitecten werkten vroeger in de luwte. Hun werk werd niet naar waarde geschat. Dat is vandaag wel enigszins anders”, zegt Wouter Callebaut. De meermaals bekroonde architect restaureert samen met zijn team evengoed kleine hoeves als monumentale kloosters. “Monumenten die gerestaureerd worden, vormen een motor voor de heropwaardering van een stad of gemeente.”
Hoe kwam je in het vak terecht?
Ik ben al van kindsbeen af enorm geboeid door monumenten. Hoe zo’n gebouw honderden jaren kan overleven en in de loop van zijn geschiedenis verschillende gedaantes kan aannemen, fascineert me mateloos.
Van fascinatie naar expert in erfgoed en restauratie is een hele stap.
Ik zag het licht pas in mijn eerste jaar architectuur aan de Universiteit Gent. Professor Dirk De Meyer doceerde er over Italiaanse bouwstijlen. Met mijn passie voor geschiedenis was het brugje direct gelegd naar mijn toekomstige passie. Toen besefte ik dat er voor restauratiearchitecten grote toekomstmogelijkheden zijn. Je moet weten dat de restauratiearchitectuur pas de laatste jaren meer in de kijker is gaan lopen. Vroeger werkten zo’n architecten vooral in de luwte, ver weg van de spotlichten. Projecten als het Militair Hospitaal in Antwerpen maakten duidelijk dat aan herbestemming van erfgoed ook een verdienmodel voor de bouwheren en investeerders kan gekoppeld worden. Mensen hechten alsmaar meer belang aan authenticiteit en de geest van een plek. Dat project heeft veel mensen de ogen geopend. Sinds dit academiejaar geef ik ook les restauratietechnieken aan de Universiteit Gent. Ik vind het een eer dat ik zo’n vak mag doceren en de architecten van de toekomst mag inspireren voor erfgoed.
Is die interesse in erfgoed ook te danken aan een organisatie als Herita?
Herita slaagt erin onroerend erfgoed heel ruim te kaderen waardoor ze een veel breder publiek warm kunnen maken voor monumenten. Ze wekken fascinatie en verwondering op bij de bezoekers.
"Boven in de 20 meter hoge donjon heb je een machtig uitzicht over de wijde omgeving. Het zou prachtig zijn moesten we die kunnen ontsluiten als uitkijktoren of bij uitbreiding deze beleving kunnen meegeven aan de bezoeker."
U lijkt bij elk project een nieuwe aanpak uit uw mouw te toveren.
Met ons bureau graven we bij elk project zo diep mogelijk. We leren telkens weer bij. We beginnen altijd met wetenschappelijke vooronderzoeken en bouwen zo gaandeweg onze kennis voor het project op. Om een bouwheer te overtuigen een publiek monument ruïneus te restaureren, moet je staalharde argumenten kunnen aanbrengen.
Tijdens de werken is het zaak alle betrokkenen achter je ideeën te scharen. We hebben het geluk te kunnen samenwerken met aannemers die zelf ook graag meedenken.
Bij monumenten moet je je flexibel opstellen. De vondst van 40 grafplaten van paters in het Predikheren stuurde sommige plannen danig in de war. Dan is het zaak om niet bij de pakken te blijven zitten. We moeten te allen tijde oog hebben om te anticiperen op nieuwe inzichten voor het monument.
Er wordt al lang uitgekeken naar de restauratie van het Kasteel van Horst. Uw bureau haalde deze zomer dit project binnen. Ik vermoed dat u niet over één nacht ijs zult gaan?
Het Kasteel van Horst is een klasse A – monument, het overstijgt zijn regio. Op dit moment lopen verschillende vooronderzoeken, zowel archeologisch als naar de stabiliteit van het gebouw toe. De donjon bijvoorbeeld vertoont scheuren die dringend moeten aangepakt worden.