toerist modernist rondleiding braemhuis

Op de universiteit moest het vak 'architectuur' een paar keer opnieuw doen, vandaag heeft ze van het modernisme haar beroep gemaakt. Gerlin Heestermans, beter bekend als Toerist Modernist, deelt via Instagram en in haar boek haar passie voor modernistische architectuur met de wereld. Maar liefst 30 000 volgers smullen van haar foto's en weetjes over bijzondere modernistische huizen in België en het buitenland.

De naoorlogse kijk van modernistische architecten is nog steeds heel actueel.

Gerlin

Toerist Modernist

Dag Gerlin, vanwaar jouw fascinatie voor het modernisme?

Mijn oma woonde in een jaren 50-60 woning, met geel en blauw aan de gevel. Vooral de kleuren zijn me altijd bijgebleven. Die liefde voor esthetiek heb ik altijd al gehad. Ik heb geen architectuur gestudeerd, wel kunstgeschiedenis. Misschien omdat daar meer focus ligt op de 'schoonheid' en minder op het technische? Alles vertrekt bij mij vanuit een enthousiasme en de liefde voor 'het mooie'.

Een vriendin uit Brussel, die architect is, nam me ooit eens mee op pad door haar stad. Daar ben ik verliefd geworden op het modernisme. Ik ben dan terecht gekomen op de inventaris onroerend erfgoed. Ik besefte toen dat er ontzettend veel modernistisch erfgoed in België is. Et voila, zo is het allemaal begonnen.

Vandaag inspireer je mensen via instagram, jouw boeken en rondleidingen

Het leukste aan mijn job is echt dat enthousiasme voor modernisme delen! Ik probeer om mensen met andere ogen naar erfgoed in hun buurt te leren kijken. Er zijn zoveel mooie modernistische elementen die je kan herkennen, denk maar aan het gebruik van veel glas, veel kleur, maar ook verschillende materialen. Ook naar de bijzondere vormen van deurklinken (van boemerangs tot emaillen vormen) kan je blijven kijken.

Het is vooral die tijdsgeest die zo inspireert. Het modernisme situeert zich na de oorlog. Veel architecten waren bezig met het sociale en het betaalbare aspect. De idee dat iedereen een plek moet krijgen om te wonen, dat lijkt me vandaag nog steeds heel belangrijk.

Waarom moeten mensen het Braemhuis bezoeken?

Het Braemhuis is uniek. Er zijn zeker nog gelijkaardige huizen, maar de sfeer die hier hangt is echt ongelooflijk. Renaat Braem heeft hier tot 1997 gewoond. Alles, maar echt alles, is bewaard gebleven. Zijn schetsen liggen nog op de tekentafels, zijn brieven liggen nog op het bureau,... Het is echt een tijdscapsule. In het atelier vind je bijvoorbeeld nog veel stalen terug. Vandaag kunnen veel van deze materialen niet meer gebruikt worden, of zijn ze niet meer vindbaar.

Zegt de woning ook iets over het karakter van Braem?

Ik had Braem wel een toffe man gevonden denk ik. Zijn idee dat iedereen een plek moest hebben om samen te wonen, vind ik een mooie gedachte. Ik hou wel van dat sociaal engagement en de progressieve ideeën van Braem. Al was het misschien te utopisch. Het is geweten dat Braem geen compromissen sloot. Hij was heel rechtlijning in zijn idee. En het werkt hier wel. In deze woning is heel veel kleur gebruikt, maar toch voelt alles hier heel harmonieus aan. Je voelt dat Braem wist waarmee hij bezig was.

Braem schonk de woning aan de gemeenschap. Daaruit blijkt dat hij zeer overtuigd was van zijn idee. Hij koos ervoor om de woning zo te bewaren. Ik sprak met de bewoner van het huis en die vertelde me dat er een dwingend aspect schuilt in hoe je hier in het Braemhuis moet wonen. 'De principes van Braem zijn hier voelbaar' zei hij me, en dat kan ik me voorstellen. Je leeft hier niet op de manier die je zelf wil, wel op de manier die Braem voor ogen had. Het Braemhuis is volledig beschermd, de eigenaar kan hier dus inderdaad niet zomaar een meubel neerzetten.

Je vindt het ook belangrijk om Elza Severin, Braems vrouw, in dit verhaal te betrekken

Het is inderdaad Elza die de opdracht gaf om het Braemhuis te bouwen. Zij wilde een woonhuis waar ze met z'n twee konden leven. Zelf zei ze daarover "de moeilijkste klant van mijn man, zal ikzelf geweest zijn". Het was Elza die haar man wees op de praktische kant van de zaken. "Hij bekommerde zich over de esthetiek van de woning. Met de jaren kwamen er barsten en lekken, maar mijn architect beheerst de kunst die niet te zien", deze uitspraak van Elza verwoord het treffend. Ik denk dat Braem de samenwerking met zijn vrouw zelf ook interessant vond. Bij andere architecten worden de vrouwen vaak vergeten, maar dat is hier niet het geval. De vrouwen achter de modernistische architecten hadden vaak een bijdrage in het werk van hun man, of waren zelf werkzaam in de artistieke sector.

Meer over het Braemhuis